Woerden de Kazerne, een gokpaleis?

Het is al weer bijna drie jaar geleden dat Jobbe en ik naar woonoord de Kazerne in Woerden gingen. Deze ligt in het centrum van Woerden en is nu onderdeel van een gezellig winkelgebied. We moesten de workshop in Denemarken voorbereiden en wat is er dan makkelijker dan een café in een woonoord in het midden van het land. Het gebouw staat er nog en is een rijksmonument. Er is verder geen uitleg waarom het een rijksmonument is. Op 19 juni zal de stichting Sinar Maluku een plaquette onthullen bij de kazerne en een boek uitbrengen. Ik kijk uit naar het boek. Binnen is de kazerne helemaal gerenoveerd en veranderd. De barman zei dat er nog regelmatig Molukse oud-bewoners langskomen om hun oude woonplek te bezoeken. De Kazerne is één van de drie kleine woonoorden in Woerden.

De kazerne was eerst in gebruik voor gerepatrieerde Nederlanders, die werden elders ondergebracht. Met ingang van april 1951 woonde er in de Kazerne 21 Molukse gezinnen. Bij aankomst lag er voor hun een welkomstbrief in het Maleis en een bloemetje van de stichting Door de Eeuwen Trouw. Elk gezin kreeg een woon- en slaapkamer, in totaal 36 m2, afgescheiden door een triplex wandje. Verder was er een potkachel,een tafel, vier stoelen, stapelbedden en een kast. De keuken, wasgelegenheid en kantine waren gemeenschappelijk (website vijf eeuwen migratie, bron p159). Het schooltje in de kazerne word in februari 1952 overgenomen door de vereniging voor Christelijk onderwijs. Daardoor kwam de school in een Nederlands onderwijssysteem terwijl het daarvoor onder het ministerie van Uniezaken en Overzeese Gebiedsdelen viel. De kampraad had hier mee ingestemd. Blijkbaar zag men het in het Nederlandse onderwijs geen hindernis voor de terugkeer naar de Molukken.

Op 14 mei 1962 las een karakteristieke kop in de Telegraaf “Poltieoverval op Ambonezenspeelhol”. Om half een s’nachts vielen 4 politieagenten met aan het hoofd de korpschef het lokaal binnen waar 16 mannen het spel Main Dadu speelden. Op de bank trof de politie 40 gulden aan. Dit bedrag doet nu toch wel heel lachwekkend aan als we spreken van een speelhol, maar soms ging het om veel meer geld. Het lijkt erop dat de vrouwen van de mannen naar de politie waren gestapt omdat zij al een tijd geen geld kregen van hun mannen die het vergokten. Dat is natuurlijk een serieuzere zaak als gezinnen te lijden krijgen onder het gokgedrag van de vaders. De spelers kwamen uit alledrie de Woerdense kampen plus Vossenbosch en Lunetten. De krant vermeld uitgebreid hoe het spel gespeeld wordt. Er is een zeildoek van 3 bij 1 meter waarop figuren en 6 bijbehorende getallen staan. Op een tolletje staan dezelfde 6 getallen. De tol wordt aan het draaien gebracht en wordt afgedekt met een metalen hoedje. De deelnemers zetten geld in op een figuur op het doek. Als de tol stil ligt wordt het hoedje er af gehaald en heeft het cijfer dat bovenaan de tol staat gewonnen. De inzet wordt voor de winnaar in 2, 4 of 6-voud uitgekeerd en de rest gaat naar de bank. Het spel kan wel een dag en een nacht duren. De mannen worden de hele nacht ondervraagd, maar wat er verder gebeurd met hen wordt niet verteld.

Verder lijkt er weinig opzienbarends in het woonoord te gebeuren. In ieder geval geen dingen die het nieuws halen. In december 1967 werd het kamp opgeheven.