Rodanborg in Zeeuws-Vlaanderen

Kamp Rodanborg in Aardenburg is een van de weinige woonoorden waar archeologisch onderzoek heeft plaatsgevonden. In 1982 en 1991 zijn hier opgravingen uitgevoerd door vrijwilligers onder leiding van de toenmalig provinciaal archeoloog Robert van Heeringen. Jammer genoeg had men geen oog voor de recente bewoningssporen en groef men meteen door naar de sporen uit de Middeleeuwen en de Romeinse tijd. Men was zich ervan bewust dat de opgravingen plaatsvonden op de locatie van het kamp, maar het historisch en archeologisch belang hiervan werd niet onderkend. Hier speelt natuurlijk ook mee dat in Aardenburg alle aandacht gaat naar het Romeinse verleden dat in deze plaats veel sporen heeft nagelaten. Nog steeds is het een probleem binnen de archeologie dat de sporen uit het recente verleden weinig tot geen aandacht krijgen in Nederland. Hierdoor is er een grote kans dat het erfgoed dat samenhangt met de Molukse woonoorden steeds meer verdwijnt.

Kamp Rodanborg werd al vroeg in gebruik genomen. Volgens het boek Molukkers in Zeeland kwamen in april 1951 hier de eerste gezinnen die met de boot New Australia naar Nederland waren gekomen. In de lokale krant wordt echter vermeld dat de eerste 6 gezinnen op 8 mei aankomen en verwelkomd worden door de burgemeester. Wat heel sprekend is, is dat op diezelfde dag ook de laatste militair van Aardenburg uit Indonesië terugkeert naar het ouderlijk huis en eveneens hartelijk welkom wordt geheten. Allebei militairen uit het Nederlandse leger waarbij de een thuiskomt en de ander nooit meer zal terug naar huis keren.

Het woonoord bestaat uit houten barakken die in een U-vorm rond het binnenterrein liggen. Het kamp was eerder als werkkamp gebruikt. Daarna zijn er gerepatrieerde Nederlanders gehuisvest. Amper twee weken na de ingebruikneming van het kamp door de Molukse bewoners is er al een contactavond met muziek en een filmvertoning. Ondanks de goede banden met de lokale bevolking is er wel een duidelijk administratief verschil. Terwijl de gerepatrieerde mensen ingeschreven waren in het bevolkingsregister geld dit niet voor de Molukse bewoners. Bij de bevolkingstelling van 1952 is het aantal inwoners van Aardenburg dan ook terug gelopen omdat de dan 140 bewoners van kamp Rodanborg niet meegeteld worden. De aparte status van de Molukkers vanwege hun zogenaamd tijdelijk verblijf wordt zo bestuurlijk zichtbaar. In de zomer van 1953 vindt er in het kamp een tentoonstelling plaats van de textiele handwerken die de vrouwen hebben gemaakt op een cursus gegeven door lokale dames. Er worden bloemen opgespeld om de vriendschap te symboliseren. Nona Salakory die als kind in 1955 in Rodanborg kwam wonen spreekt ook vol warmte over dat zij hier op de kleuterschool zat en bij de oma van een vriendinnetje op bezoek ging. Jaren later heeft ze de kleuterjuf nog bezocht. Haar vader zorgde er echter voor dat het gezin vrij snel weer kon vertrekken naar het grotere Vossenbosch. In november 1959 wordt het woonoord opgeheven omdat er in de omgeving te weinig werk is voor de Molukse mannen.

Nu ligt er op de plek van het kamp een luxe woonwijk met ruime tuinen. Van de oorspronkelijke vorm van het kamp is niets meer terug te vinden. De weg is kronkelend aangelegd terwijl het kamp een rechthoekige structuur had. Toen ik er bijna twee jaar geleden was, stond er nog wel een rijtje bomen die waarschijnlijk uit de tijd van het kamp kwamen. Nu is echter op Google satelliet foto te zien dat deze bomen ondertussen gesneuveld zijn. Er is nu niks op deze plek dat aan het woonoord herinnerd. Misschien tijd voor het lokale museum om hier eens aandacht aan te schenken.