Boekbespreking: Verbroken Belofte.

Van mijn buurman kreeg ik van het weekend het boek Verbroken Belofte geschreven door Ditta op den Dries te leen. Mijn vakantie is net begonnen dus meteen maar lezen. Het is een mooi verzorgd boek met persoonlijke portretten. Door de korte hoofdstukjes is het makkelijk te lezen.

Het boek gaat over de zeven Molukse woonwijken in Overijssel te weten: Almelo, Deventer, Nijverdal, Rijssen, Staphorst, Wierden en Zwolle. Na een algemene inleiding over de geschiedenis van de Molukkers en hun verblijf in Nederland door Wim Manuhutu worden de wijken opeenvolgend besproken. Er is een omschrijving van wanneer de wijk ontstaan is en welke straten er bij horen. Ook wordt uitgelegd welke verenigingen er actief zijn en welke gebouwen van belang zijn, zoals de kerk en het buurthuis. Daarna volgen er enkele interviews met (oud-)bewoners. Per wijk komen verschillende generaties aan het woord. Sommigen wonen nog in de wijk en andere zijn vertrokken naar andere woonplaatsen, maar voelen nog steeds een verbondenheid.
De persoonlijke verhalen geven een goed beeld van hoe het was om van de woonoorden naar de woonwijken te verhuizen. Voor de meesten was deze overgang ook een overgang naar een nauwer contact met de Nederlandse samenleving. Ook al ging het in het begin soms stroef met de relatie met de witte Nederlanders en was er sprake van discriminatie, over het algemeen zijn de Molukse bewoners nu onderdeel van de bredere gemeenschap. De activiteiten van de buurthuizen bereiken nu allerlei mensen in de omgeving. Het belang van het behoud van de Molukse wijken wordt echter door de meeste Molukkers onderschreven. Ook degene die vertrokken zijn omdat ze meer vrijheid wilden of zich anders wilden ontplooien, hechten nog steeds waarde aan het bestaan van de Molukse wijk als een plek om naar terug te keren en je thuis te voelen.

Dat thuis is echter niet alleen in de wijk, maar ook op de Molukken zelf. Veel van de geïnterviewde zijn op de Molukken geweest en gaan daar nog regelmatig heen. Ook al wil men er niet perse wonen om verschillende redenen, de Molukken zijn toch na aan het hart. Daarnaast wordt er ook echt een band gevoeld met de mensen in de Molukken wat tot uiting komt in allerlei initiatieven, zoals de hulp na de aardbevingen in september 2019. Op dit soort momenten blijkt ook dat men de meelevendheid uit de Nederlandse samenleving mist. Het gebrek aan kennis en verbondenheid met de geschiedenis van de Molukkers bij de overige Nederlanders wordt als een gemis gezien. Niet zozeer de individuele Nederlander, maar het onderwijssysteem dat hier geen aandacht aan geeft, krijgt hier de schuld van. Het onderwijs over het koloniale verleden en de gevolgen daarvan voor de huidige samenleving zijn inderdaad nogal onderbelicht in het onderwijs. Zeker mensen van mijn generatie (jaren 70) hebben daar bijna geen onderwijs over gehad.

Het is mooi om te lezen hoe tradities binnen de Molukse gemeenschap in stand worden gehouden. De één doet aan dans, de ander kleed zich traditioneel en nog iemand anders verwerkt zijn roots in hedendaagse kunst en designwerk. Eten blijkt ook een belangrijk deel van de cultuur. Dat er altijd genoeg is voor iedereen die langskomt geeft blijk van een grote gastvrijheid. Opa’s en oma’s (de eerste generatie) waren een belangrijk verzamelpunt voor families in de wijken. Ondertussen zijn er nieuwe opa’s en oma’s die eenzelfde taak vervullen. Het laat zien dat de wijken nog steeds een belangrijke rol spelen.

Het boek laat ook zien dat de Molukse gemeenschap divers is met verschillende wijken voor verschillende groepen. Achter in het boek in het supplement is een kaart met de wijken en hun belangrijkste bewonersgroep. In dit deel staan ook lijsten met alle familienamen van de eerste bewoners. Voor de toekomst ziet men een jongere generatie die deels zijn wortelen heeft in de wijk en tegelijkertijd midden in de Nederlandse maatschappij staat. Al met al een fijn boek, dat alle aspecten van het wijkleven laat zien aan de hand van sympathieke portretten van de bewoners.