Lievelingsplekken in Wyldemerck

Afgelopen zaterdag kwamen we weer bij elkaar met oud-bewoners en familieleden van Kamp Wyldemerck in het Sophiahof bij het Moluks Historisch Museum. Deze bijeenkomst was de voorbereiding voor de excursie van 11 juni. We hebben het gehad over de lievelingsplekken in Wyldemerck. Iedereen mocht drie plekken op een post-it schrijven en op een grote kaart plakken. Deelnemers die er niet bij konden zijn hadden vooraf hun antwoorden al gemaild. (nog niet gedaan? Maak je geen zorgen, we sturen deze vraag later nog eens als digitale enquête)

Het zal niet verbazen: zet een stel oud-bewoners naast een kaart van Wyldemerck en de verhalen komen in hoog tempo los! De onderwerpen volgden elkaar snel op – waar zat washuis, waar de ketelruimte en waar die of die familie ook alweer…? En hoe zat het ook weer zat met de ‘drie paden’, voor elke Wyldemerckbewoner een begrip? Sommigen hebben voor dit soort details een ijzeren geheugen. Wij noemen dat in dit project de vertellers. Zo kan deelnemer Achmad nog precies vertellen welke bewoners er in elke barak zat. Anderen waren op deze bijeenkomst meer aanwezig in de rol van onderzoeker. Zij kwamen om hun herinneringen te hervinden of meer te leren over het kamp.

“Een verhaal dat velen zich nog goed herinnerden was de dag dat er een hele kudde koeien door het kamp denderde”

Een hilarisch moment ontstond tijdens het verhaal over de geiten en kippen. Die moeten er veel zijn geweest in het kamp en ze liepen ook wel los rond. “Maar dan werden ze wel eens gestolen!”, zei iemand. “Ja door mij!” riep één van de andere deelnemers “en dan at ik ze stiekem op in het bos!” Er werd hartelijk om gelachen. Een ander verhaal dat velen zich nog goed herinnerden was de dag dat er bij een boer koeien waren ontsnapt en de hele kudde door het kamp heen denderde.

Maar er waren ook verhalen over het heden. Wat doet de tweede en derde generatie als ze nu het kamp bezoeken? Nou, auto parkeren bij de toegang “…en dan eerst eten want je wilt niet onderweg in het bos honger krijgen”, vertelde Yayah, “en dan naar het monument met de steen, en daar natuurlijk weer eten, want tegen die tijd heb je wel honger…en zo verder door het kamp.” Veel mensen gaan vooraf, of daarna ook nog naar de begraafplaats in Nijemirdum, waar familie ligt begraven en ook meneer Tan, de oprichter van het kamp.

“Wat doe je als je aankomt bij het kamp? Eerst eten natuurlijk, want je wilt niet onderweg in het bos honger krijgen…”

Erg leuk was dat een enkeling zijn verhaal thuis al had voorbereid. Zo schreef Arsad een verhaal over de jacht op eenden van de kinderen – om ze op te eten, waarbij deze wel volgens de Islamitische richtlijnen moesten worden geslacht. En over het poffen van aardappelen die ze ‘geleend’ hadden bij een boer iets verderop. Of de voorntjes die ze vingen in de Luts, droogden en verkochten als Ikan Kre.

We hopen dat nog veel meer mensen hun verhaal zelf gaan opschrijven en dat moedigen we dus aan.

Een ander verhaal dat verteld werd, is dat de lantaarnpalen in het kamp voor de kinderen dienden als klok: sprongen ze ’s avonds aan, dan was het buiten spelen klaar en was het vlug naar huis toe.

Hartjes op de kaart

De deelnemers schreven hun lievelingsplekken op kaartjes in de vorm van hartjes, die ze daarna op de kaart plakten op de juiste plek. Er waren gele hartjes voor plekken van vroeger en roze hartjes voor plekken van nu.

Het is niet verbazingwekkend dat voor mensen die als kind in het kamp gewoond hebben de plek met de meeste post-its het speelveldje is. Dit was de plek voor voetballen en spelen met andere kinderen, maar ook de plek waar men als eerste zelf heen mocht als kind, zonder je ouders. De plekken die maar één keer genoemd worden zijn vaak verbonden met het huis of familie bij wie men graag op bezoek ging. En dat leidde weer snel tot gesprekken over wie waar woonde.

Vragen voor het project

Na de pauze hebben we besproken hoe je de stap kunt maken van lievelingsplekken, naar erfgoed. Want het project gaat erom dat we samen bepalen wat we willen overdragen aan de volgende Molukse generaties en andere bezoekers van Wyldemerck. Wij noemen dit losjes de vraagstelling van ons project, maar eigenlijk gaat het er om dat we door het stellen van vragen op nieuwe manieren naar het kamp gaan kijken.

Voor ons onderzoek hebben met de groep nu een paar algemene vragen als gevonden zoals:

• Wat was er specifiek aan het islamitische kamp Wyldemerck?
• Kunnen we de minaret nog terugvinden of de fundamenten van de moskee?
• Maar ook algemenere dingen zoals: Kunnen we de originelen paden nog terugvinden?
• Kunnen we nog spullen en gebruiksvoorwerpen uit die tijd vinden in het bos?
• Waar waren de barakken precies?

We gaan hier later nog mee verder.

De groep was deze keer iets kleiner omdat er op dit moment van alles gebeurd in de Molukse wijken en men dus niet altijd aanwezig kan zijn. Daar is het project op berekend: je kunt mee doen wanneer je wilt. Dus als je enthousiast wordt van de berichten op deze website, doe dan mee met het project en meld je aan.

Kom allemaal! Excursie op 11 juni. Wel aanmelden!!

Onze volgende bijeenkomst is in Wyldemerck op 11 juni . Daar verheugen we ons enorm op. Na overleg met de groep is er besloten dat we met een bus samen naar Wyldemerck reizen. Wie mee wil moet zich op tijd aanmelden via wyldemerck@gmail.com. Als je je niet aanmeldt kun je niet mee in de bus, want het aantal plaatsen is nu eenmaal beperkt. Voor vragen kun je ook dit mailadres gebruiken.

Wie mee wil in de bus naar Wyldemerck op 11 juni moet zich op tijd aanmelden via wyldemerck@gmail.com. Als je je niet aanmeldt kun je niet mee in de bus, want het aantal plaatsen is nu eenmaal beperkt.

De mensen die zich al bij het project hebben aangemeld krijgen voorrang bij het aanmelden, dan oud-bewoners, dan andere belangstellenden. In volgende posts zullen we uitgebreider ingaan op de excursie naar Wyldemerck.

---

---