Rotterdam Mahina: Een ode aan de (Molukse) vrouw.

Zondag 31 maart vond in Belvédère, Verhalenhuis de feestelijke opening plaats van de tentoonstelling Rotterdam Mahina: een ode aan de (Molukse) vrouw. Er was een middag en een avondprogramma en ik had mij aangemeld voor de middag.

De tentoonstelling was al eerder te zien in Den Haag, Vught, Arnhem, Assen, Tiel, en Palermo (Italië) en wordt hierna nog getoond in Amsterdam en Frankfurt. De tentoonstelling is gemaakt door het collectief Teru bestaande uit Atêf Sitanala, Jaïr Pattipeilohy en Lesli Taihuttu.

De middag werd ingeleid door Linda Malherbe die een korte geschiedenis gaf van het gebouw. Daarna interviewde Rocky Tuhuteru de drie makers van de tentoonstelling.

De makers vertelde dat ze deze tentoonstelling gemaakt hadden omdat als het over de Molukkers gaat men het meestal heeft over de mannen, de KNIL-militairen, maar binnen de Molukse cultuur worden de vrouwen gezien als de dragers van de cultuur. Zij wilde daarom de Molukse vrouw centraal stellen en fotografeerde vier generaties vrouwen. In totaal werden honderd vrouwen gefotografeerd uit heel Nederland met verschillende achtergronden. Allemaal werden ze met blote schouders gefotografeerd.

Vervolgens werd er een kort filmpje getoond van een fotoshoot. Op de foto deed een vrouw in traditionele dracht met ontbloot bovenlijf een dans. Toen de makers door Rocky werden bevraagd over hoe zij tegen dit bloot aankijken gaven zij een mooi antwoord. Zij vonden dat dit bloot bij hun cultuur hoorde en dat je er dan ook niet met een westerse geseksualiseerde blik naar moest kijken. Het ging om respect en om vrouwen zo krachtig mogelijk te fotograferen.

Vervolgens werden twee van de gefotografeerde vrouwen (Fitrah Umarella en Danny Kolanus) geïnterviewd. Zij hadden meegedaan om dat ze de Molukse cultuur willen doorgeven. Beiden hadden de fotosessie dan ook positief ervaren. Danny die dansend was afgebeeld zei dat ze zich kwetsbaar en sterk voelde door deze foto. Haar zoontje in het publiek bevestigde dit door te zeggen dat zij er krachtig uitziet en ik denk dat de meeste mensen het met hem eens waren.

Daarna kregen we de korte documentaire Lau Kopot O (vuurvliegjes) te zien. Hierin werd her doorgeven van een lied binnen een familie verteld. Waarbij oma de tradities binnen de familie wilde bewaren en de jongere generaties dit als vanzelfsprekend deden. Kijk een stukje van de documentaire op de website van het collectief Teru.

Omdat Mahina nu in het verhalenhuis wordt gepresenteerd is er een speciale Rotterdamse editie met verhalen uit Rotterdam en omstreken. Een mobiele studio heeft de verhalen opgenomen die verteld werden over Molukse vrouwen door hun familieleden. Vijftien uur aan verhalen is omgezet tot een luisterwerk van een uur. De verhalen worden in hun geheel bewaard in het stadsarchief van Rotterdam, zodat ze voor iedereen beschikbaar zijn. Via silent disco, waarbij ieder zijn eigen koptelefoons krijgt werd er tien minuten gezamenlijk naar deze verhalen geluisterd. Daarna gingen we gezamenlijk de tentoonstelling bekijken op de tweede verdieping, terwijl we onze koptelefoons ophielden en verder luisterden.

Boven, waar de tentoonstelling is, hangt bij de ingang een bord met 10 verhalen en een grote foto van kamp Wyldemerck. De impact van een tentoonstelling als deze werd meteen duidelijk omdat de meeste niet verder kwamen dan die plek en meteen familieleden herkenden en verhalen met elkaar gingen uitwisselen. Wyldemerk wordt nog veel bezocht door oud-bewoners en hun nakomelingen. In de zaal hangen alle portretten en hier was het ook een feest van herkenning voor familieleden en vrienden. Jammer genoeg hangt alleen de naam van de gefotografeerde vrouw erbij en sporadisch een kort verhaal. Nu ik al deze vrouwen zag wilde ik ook al hun verhalen weten. De foto’s zijn namelijk met groot respect en inleving gemaakt en zorgen ervoor dat je meer wilt weten over die specifieke persoon. Het is een kleine tentoonstelling en er stonden ook nog hedendaagse beelden en museale objecten. Voor mij had dit niet gehoeven. Ik had me meer willen verdiepen in al die vrouwen die mij aankeken.

Misschien lag het aan de lokatie in het verhalenhuis, maar ik zou willen dat de stem van al deze vrouwen te horen zou zijn. Het was zeker een geslaagde middag, met de interviews, films en silent disco. En ik hoop dat dit de aanzet is om nog meer verhalen vast te leggen. Als je in de buurt van Rotterdam bent en een uurtje aangenaam wilt besteden zou ik zeker langs gaan en de portretten van deze vrouwen gaan bekijken.

De tentoonstelling is open van vrijdag t/m zondag tussen 11 en 6 uur (behalve feestdagen) tot en met 20 mei 2019. Adres Rechthuislaan 1, Rotterdam-Katendrecht.