Maquettes van Genapium

Als archeologen zijn we gewend naar de materiële resten te kijken en dan in ons hoofd een beeld te vormen van hoe het eruit zag. We zijn goed in het lezen van plattegronden en deze te vertalen naar verhalen over het verleden. Sinds het artikel van Jobbe in Marinjo en onze blogs hebben  verschillende mensen ons informatie toegestuurd. Daar zijn we dankbaar voor omdat het ons beeld van de Molukse woonoorden completer maakt. En in een enkel geval hoeven we helemaal geen vertaalslag te maken, want dan wordt het beeld in 3d gepresenteerd, zoals bij de foto’s die mevrouw J.C. Tomasila-Snell ons stuurde met daarop de Maquettes van Genapium, te Gennep, Limburg.

Genapium werd in mei 1951 in gebruik genomen als Moluks woonoord. Dit woonoord was lang in gebruik, tot 1979 maarliefst. Het is dan ook niet verwonderlijk dat dit woonoord twee fasen heeft gekend, waarbij in 1959 het nieuwe woonoord werd gebouwd. Eveneens met houten barakken.

Eerste fase Genapium

De maquette van het eerste kamp laat de karakteristieke schoorstenen goed zien die op veel barakken in Molukse woonoorden stonden. De symmetrische opzet van het kamp rond een open veld met vlaggenmast zien we ook terug in veel woonoorden. Ramen en deuren zijn op de gebouwen ingetekend wat het geheel afmaakt. Wat misschien wel heel tekenend is, is het hek dat om het kamp geplaatst is, dit is meestal afwezig bij plattegronden. Hierdoor wordt het afgeschermde en gesloten karakter inzichtelijk.

Tweede fase Genapium

De tweede fase van het woonoord Genapium heeft een andere opzet. De maquette laat een open kamp zien met bomen en beplanting, zonder hek. Ook als is er nog steeds een centraal veld met een vlaggenmast, de barakken zijn hier niet meer rondom geplaatst, maar liggen dwars op het veld. Dit geeft meer het idee van straten met huizen. Het wonen lijkt zo meer gescheiden van de andere kampactiviteiten. De hoge schoorstenen ontbreken op de barakken, maar er zal toch een afvoer van stookgassen geweest moeten zijn. Misschien is hier wat artistieke vrijheid genomen. Jammer genoeg kon ik geen foto vinden van de buitenkant van de gebouwen van het kamp om te kijken of de barakken inderdaad geen schoorstenen hadden. Het mooie aan deze maquette is dat ook het reliëf meegenomen is en duidelijk te zien is dat het gebouw achter in het kamp verhoogd ligt ten opzichte van de rest. De vorm van het gebouw doet vermoeden dat het in hier om een gezelschapsruimte/kerk gaat.

De zorg en aandacht die beide heren hebben laten zien bij het maken van de maquettes geeft ons naast informatie ook plezier. Het is interessant om naar de maquettes te kijken en vanzelf ga je de mensen die er woonden er bij bedenken. Je ziet ze lopen over de paadjes en een praatje maken voor de barak.