Breskens, De Haven: een driehoek in het land.

Het woonoord de Haven in Breskens ligt niet aan het water, als je de sloot niet meetelt. Het ligt 500 meter ten zuiden van de echte haven tussen de weilanden en een industrieterrein. Je nadert het kamp over het smalle Golepolderdijkje met aan beide kanten bomen. Het geeft het een landelijke uitstraling. Via Google streetview zie je het kamp nog liggen. Het is echter verdwenen want in de realiteit is het een klein woonwijkje geworden met de naam Landgoed de Lente. Gelukkig was ik er met mooi weer zodat het ook lente-achtig aanvoelde.

De Haven is een driehoekig kamp met nissenhutten. Parallel aan het dijkje lagen twee stenen barakken, die als kerk/kantine en beheerderswoning dienden. De schuine zijde werden gevormde door aan weerszijde twee blokken met elk vijf nissenhutten. In het puntje lag nog een losse nissenhut. Het woonoord werd in januari 1952 in gebruik genomen. In maart kwamen daar enkele families uit Grijpskerke bij dat opgeheven werd. Er werden cursussen aangeboden aan de mannen en de vrouwen. Vanaf het begin waren er taalcursussen voor analfabeten. Eind 1956 slaagde tien vrouwen voor de kookcursus, ondanks dat ze niet leerde wat ze het liefste wilden taarten bakken en lekkernijen maken. Het was vooral gericht op gezond eten, maar dan natuurlijk wel naar Nederlandse maatstaven van die tijd. Voor de mannen is er een opleiding om in de metaalsector te gaan werken in Oostburg. Volgens de ene krant (De Stem) is de cursus ook bedoeld om de mannen een Europees werktempo en orde en netheid aan te leren, terwijl de Provinciale Zeeuwsche Courant er juist op wijst dat het gaat om oud-militairen die ondanks hun leeftijd (rond de dertig jaar) de schoolbankjes weer opzoeken. Dit laat wederom zien hoe belerend sommige Nederlanders met de Molukse mensen omging. Voor de een zijn het oud-militairen die respect verdienen voor de ander zijn het luie inlanders. De mannen doen ook vaak schoonmaakwerk in de haven van Breskens in ruil voor vis.

De schoolgaande jongeren waren lid van de Pelajar Pelajar Maluku Zeeland. Een vereniging voor jongeren uit verschillende kampen in Zeeland. Breskens heeft een pontje naar Vlissingen dus de afstand met de overkant was niet groot. 25 april 1952 werd er een feest gegeven ter ere van de tweede verjaardag van de proclamatie van een onafhankelijk Molukken. De band Suara Maluku en een kinderkoor traden op en er was een toneelstuk in vier akten dat de proclamatie verbeelden. Het zal een groot succes zijn geweest want een jaar later is er een zelfde feestavond met muziek en toneel.

In 1957 heerst er een ernstige Aziatische griep in Nederland die ook de woonoorden niet overslaat. In Breskens worden enkele mensen ziek, iedereen herstelt gelukkig snel. Zo zie je maar weer dat de situatie waarin we ons bevinden niet zo uniek is. Ook al waren de maatregelen toen minder streng, wereldwijd stierven er toch ruim een miljoen mensen. In 1958 begint men met het afbouwen van de woonoorden in Zeeuws-Vlaanderen en vele gezinnen verhuizen. Er is te weinig werk in het gebied. De Haven blijft echter buiten schot en er wonen op dat moment nog 101 mensen, een deel blijven daar nog tot eind 1964 wonen. Na het vertrek van de Molukse bewoners krijgt het kamp een recreatieve functie.

Als je nu bij het woonoord De Haven komt is er niets van de oude nissenhutten terug te vinden en ook de toegang is volledig vernieuwd. Het heet nu Landgoed de Lente. Er zijn echte nog wel wat andere overblijfselen te vinden. De vorm van het wijkje volgt de oude driehoekige vorm. De perceelgrenzen zijn niet veranderd. Alleen het binnenterrein is nu volgebouwd met huisjes. De bomen aan de achterkant van het wijkje zijn blijven staan, waardoor de grens van het kamp visueel hetzelfde is. Het is nog steeds een eigen buurtje los van de bebouwde kom. Hoewel alles veranderd blijven sommigen dingen hetzelfde.