Reünie van de kampen Breskens, Groede, Oostburg en Aardenburg

Inleiding

Afgelopen zaterdag was er in het Ledeltheater in Oostburg een reünie van de bewoners en nakomelingen van de kampen in West-Zeeuws Vlaanderen en Zeeuwse buren en vrienden. Er was twee jaar aan gewerkt door de commissie en de dag had een vol programma. Ik had gevraagd of ik als niet-bewoner, maar als onderzoeker van de Molukse woonoorden kon komen en daar werd positief op gereageerd. Een doel van de commissie was namelijk om hun geschiedenis niet te laten verdwijnen in de vergetelheid. In de foyer was een kleine tentoonstelling ingericht.

Het programma

Iedereen was zo druk met het begroeten van elkaar dat het programma meteen later begon. Na het voorstellen van de werkgroep die de reünie heeft georganiseerd opende het programma met een muzikale one-man show van Zeth Mustamu, die verschillende instrumenten bespeelde. Zeer indrukwekkend was het geluid dat hij uit een grote schelp wist te blazen. En mooi was dat hij een foto van zijn ouders meegenomen had en dat zijn conga’s met zijn voorouders verbonden zijn.

Vervolgens was er een welkomstwoord door de wethouder en werd verteld dat er in augustus en september 2021 een tentoonstelling over de woonoorden in West-Zeeuws Vlaanderen plaats zal vinden in het Belfort van Sluis. Dit idee werd door het publiek met enthousiasme ontvangen Dat kan niet gezegd worden voor de daarop volgende lezing over museums in de gemeente Sluis, waar tegenwoordig de vier woonoorden onder vallen. Een presentatie die totaal niet aansloot op het publiek.

Vervolgens werd er gedanst door de jonge leden van dansgroep Menari Bunga Cengkeh begeleid door Joop and Friends. Hier leefde het publiek weer op.

Na de lunch was er een presentatie van Cadzandse klederdracht. Dit werd met veel humor gebracht en de zaal moest vaak hard lachen.

Daarna was het tijd voor een interview met oud-bewoners van kamp Aardenburg en Breskens en Zeeuwse buren.  Vooral herinneringen aan het buiten spelen werden opgehaald, maar men herinnerde zich toch ook de slagboom en het bord verboden toegang (dat enkele jaren geleden nog door een oud-bewoner uit de puinhopen was gered). Het was in Breskens dan ook niet mogelijk om Nederlandse vriendjes in het kamp te laten spelen. Ook mocht men in Breskens de kledingbonnen maar in één winkel besteden, waar de keuze beperkt was tot de verouderde collecties en schoenen zelden in dezelfde maat geleverd werden. Volgens de dorpsbewoners was dit sowieso de naarste winkel van het dorp waar niemand graag kwam. Het laat wel duidelijk zien hoe de kampbewoners, die afhankelijk waren van de beheerder, eigenlijk slecht behandeld werden als het ging om hun basisbehoefte zoals kleding. Natuurlijk ging het ook over eten en hoe een tante met behulp van beton, een waskom en een kindersok een vijzel had gemaakt. Daarnaast werden de foto’s waarvan men dacht dat ze van Breskens waren toch toegeschreven aan Wilgenhof. Want in Breskens zaten de ventilatiegaten bij de nissenloodsen aan de achterkant en niet de voorkant zoals op de foto. Zo zie je maar weer dat de herinnering niet altijd juist is.

Er was een intermezzo door Joop and friends met pop-klassiekers, en dit werd ook gelijk de pauze, omdat het programma al aan het uitlopen was.

Hierna kwamen de bewoners van Oostburg en Groede en de dochter van de bakker aan het woord. De Wilgenhof was niet zo streng als het kamp in Breskens en er kwamen dan ook Nederlandse vriendjes over de vloer om te spelen. Ook daar werd veel buiten gespeeld. De sores van de ouders waren in het kamp minder duidelijk voor de kinderen en werden pas duidelijk in de woonwijken. In het kamp stonden verschillende fruitbomen met peren, appels en pruimen. Een meneer vertelde hoe hij dankzij zijn Nederlandse vriendje het erg goed deed op school. Dit werd ook gestimuleerd door zijn ouders. Toen hij en zijn zusje eens s’avonds nog moesten leren, wilde de kampbeheerder het licht uit doen. Zijn vader stak hier een stokje voor en om de beheerder een lesje te leren draaide hij een 100 Watt lamp erin. Wat dit voorval laat zien is dat de bewoners toch erg afhankelijk waren van de willekeur van de kampbeheerders die op alles geld wilden besparen. De dochter van de bakker kwam regelmatig in het kamp om dingen voor haar vader te bezorgen. Ook had ze Molukse jongens in de lager school klas en op de hogere school zat ze naast een Moluks meisje Julia. Uit de zaal werd geroepen dat Julia aanwezig was, maar hoe dat afgelopen is werd niet duidelijk.

Na het gesprek was er weer muziek van Trio Levantio.

Naar huis

Er was nog een gezamenlijke maaltijd en feestavond, maar ik was moe want ik had de dag daarvoor de vier kampen bezocht en moest nog naar huis rijden. Dus snel een frietje, waarbij ik nog een gesprek had met twee broers uit het kamp. Waarbij de een zich van alles herinnerde over het kamp en Oostburg, terwijl de ander te jong was geweest en op zijn tweede al verhuisd was naar de overkant, zoals ze dat hier noemen.

Als je op de hoogte wilt blijven van de West-Zeeuws Vlaamse kampen kun je lid worden van de facebook-groep Reünie kamp Oostburg, Groede, Breskens en Aerdenburg. Daar zal ook de informatie over de nog te maken tentoonstelling verschijnen.