In een vorige blogpost over krantenonderzoek lieten we weten dat we de locatie van het woonoord Eind van “t Diep niet hadden gevonden. Volgens ons onderzoek moesten de barakken van het kamp in ieder geval tot 1962 bestaan hebben, maar we konden het niet vinden op oude kaarten. Gelukkig zijn er actieve lezers van ons blog die meer weten en dat ook delen.
De lezer helpt ons verder
Onze blogpost was gedeeld in de facebook groep Oude Foto’s van “Het Kampleven & Het Wijkgebeuren” Der Suku Malukuwaar. En gelukkig reageerde de heer Daniel Hiariej met de volgende tekst:
Kamp Eind van ’t Diep ligt namelijk in het verlengde van kamp Beenderibben. Daar werden uitsluitend de Molukse vrijgezellen mannen in gehuisvest en iets verder van Eind van ’t Diep lag toen ook het kamp De Kikkerij waar ook door uitsluitend Molukse vrijgezellen mannen bewoond werd. Deze kampen liggen hemelsbreed tussen Steenwijk en Blokzijl. Deze 3 genoemde kampen waren destijds de zogenaamde DUW-kampen (Dienst Uitvoerend Werken) waar na de oorlog de vele werkloze mannen werden ondergebracht om bijvoorbeeld heidevelden in cultuur te brengen voor de landbouw.
Door het opnieuw bekijken van de oude kaarten blijkt dat we het kamp wel al gezien hadden, maar niet herkend. Omdat kamp de Weerribben genoemd wordt, terwijl bij kamp Eind van ’t Diep alleen de plaatsnaam staat en het kamp zelf niet genoemd wordt.
Dit werd bevestigd door de heer Herman Schonewille die ons een kaart stuurde met de verschillende kampen ingetekend. Hierdoor was er geen twijfel meer mogelijk waar het kamp Eind van ’t Diep gesitueerd was.
De heer Schonewille stuurde ook nog een pdf met een overzicht van de geschiedenis van het kamp, zodat we nu meer gedetailleerde kennis van het kamp hebben. Een kamp dat al sinds 1939 door verschillende groepen bewoond werd, niet altijd vrijwillig. In de tekst staat dat het kamp van 1951 tot en met 1956 bewoond door Molukse vrijgezellen. Terwijl in andere bronnen altijd een kortere duur wordt aangehouden van enkele maanden in 1951.
Nieuwe vragen
Dankzij de lezer zijn wij dus weer een stukje verder in ons onderzoek. Maar hun antwoord roept ook weer nieuwe vragen op. Want kamp De Kikkerij is volgens de officiële lijsten geen Moluks woonoord. Is dit kamp tussen de mazen van de bureaucratie geschoten? Was het zo kort in gebruik dat er geen melding van gemaakt is? En is kamp Eind van ’t Diep langer in gebruik geweest dan meestal wordt aangenomen?
Zo zie je maar weer als één puzzelstukje is opgelost, blijkt de puzzel alleen maar groter en moeten we op zoek gaan naar informatie over Moluks woonoord nummer 91 De Kikkerij.
Moluks Erfgoed 
Mooie afsluiting van de Woonoord Eind van ’t Eind. Groet Evert.
Verzonden vanaf Samsung Mobile.
LikeLike
Kamp bestaat niet mijn vader was hier 12 jaar beheerder van 1957 tot 1970
LikeLike
Dank je wel voor deze aanvulling.
groet marjolijn
LikeLike
Klopt inderdaad.
Onze ouders hebben het kamp geleid in deze periode.
Ook werd in deze periode kamp Beenderibben afgebroken en later gebruikt door de BB burger bescherming als oefencampagne.
Bij mijn weten was de Kikkerij in die periode een werkkamp van de DUW net als kamp einde vh diep
LikeLike
Kamp ‘De Kikkerij’ was een DUW-kamp wat al in gebruik was voordat de KNIL-Molukkers kwamen. Er hebben geen KNIL-Molukkers gewoond.
Die lijst van woonoorden was blijkbaar alleen voor KNIL-Molukkers. Want er ontbreken op die lijst de kampen waar eerder de andere groepen hebben gewoond: bijvoorbeeld veiliggestelden, Marinemensen. Zoals kamp ‘Wederopbouw’, Ten Hoetstraat 21 in Nijmegen.
Ook staan op die lijst verkeerde openingsmaanden, zoals bij kamp ‘Klein Baal’ en kamp ‘Maashaven’: daar woonden vóór de KNIL-ers Marinemensen, zoals C. Latuhihin, al in juni 1951.
Het derde kamp voor KNIL-Molukkers in Steenwijk/Steenwijkerwold (bij Blokzijl) (naast ‘Beenderribben’ en ‘Eind van het Diep’) was ‘Pikbroek’.
‘Eind van het Diep’ en ‘Pikbroek’ waren kampen, uitsluitend voor vrijgezellen (budjangs). In ‘Beenderribben’ woonden op 15-05-1951 24 gezinnen en 172 vrijgezellen (totaal aantal personen onbekend). En op 10-07-1951 woonden er 27 gezinnen en 192 vrijgezellen, totaal 398 personen. Dat blijkt uit de rapportages van van Baarsel.
De gemeente Steenwijkerwold (waar Steenwijk en Steenwijkerland onder vallen) heeft geen enkele informatie over de beginperiode. Schandalig maar waar.
LikeLike
Dit onderzoek gaat inderdaad alleen over de 90 woonoorden die door de KNIL-militairen bewoond zijn. Dit heeft te maken met dat je ergens moet beginnen en dat deze 90 kampen al jaren onderzoek vergen, waar wij niet betaald voor worden. Het betekend niet dat die andere kampen geen belang hebben voor het Molukse verhaal. Maar je kan simpelweg niet alles doen en het moet gebeuren in onze vrije uurtjes. Het is daarom heel fijn als mensen informatie toevoegen.
LikeLike